دادنامه شماره 30 هيات تخصصي كار، بيمه و تامين اجتماعي مورخ 28/01/1400

دادنامه شماره 30 هيات تخصصي كار، بيمه و تامين اجتماعي دیوان عدالت اداری مورخ 28/01/1400

شرايط انجام ماموريت

شرايط انجام ماموريت در كارگاههاي مشمول قانون كار در ماده 46 اين قانون تبيين و مشخص گرديده است.

 اول اينكه موافقت با انجام ماموريت بايد در قالب بندي از قرارداد كتبي يا توافق شفاهي به تاييد كارگر رسيده باشد و در صورت وجود چنين تاييديه اي، در صورت لزوم انجام ماموريت و درخواست كارفرما، كارگر بايد با انجام آن ماموريت موافقت و آنرا اجرا نمايد.

دوم اينكه ميزان فوق العاده ماموريت با توافق طرفين تعيين ميگردد و در صورت عدم تعيين يا عدم تفاهم طرفين،‌ ميزان فوق العاده ماموريت از مزد ثابت يا مبناي كارگر كمتر نمي باشد.

سوم اينكه تامين اياب و ذهاب (رفت و برگشت) كارگر به محل ماموريت بر عهده ي كارفرماست. و كارفرما ميتواند وسيله اياب و ذهاب در اختيار كارگر قرار دهد يا هزينه آنرا به وي بپردازد.

چهارم در تعريف ماموريت مي باشد كه بايد واجد حداقل يكي از دو شرط ذيل باشد:

1.حداقل 50 كيلومتر از كارگاه اصلي دور باشد.

2.نياز به بيتوته (اقامت در شب) كارگر در محل ماموريت باشد.

حالت دوم براي زمانيست كه محل انجام ماموريت با كارگاه اصلي كمتر از 50 كيلومتر است ولي كارگر لزوما بايستي حداقل يك شب در محل انجام ماموريت اقامت داشته باشد.

از آنجاييكه در انجام ماموريت،‌ درخواست كارفرما و موافقت كارگر از ملزومات ايجاد انجام ماموريت مي باشد و تامين هزينه يا وسيله رفت و آمد هم از سوي قانونگذار بر عهده ي كارفرما گذاشته شده،‌ فلذا پرواضح است كه ساعات رفت و برگشت كارگر به محل ماموريت، در حكم كار اضافي يا اضافه كار نبوده. و كارفرما تكليفي به محاسبه ساعات رفت و آمد كارگر به ماموريت به عنوان نيروي كاري كه در اختيار وي بوده است ندارد.

گردش كار

با توجه به اينكه بانك سامان مورخ 04/09/92 اقدام به استعلام از معاونت روابط كار وزارت كار در خصوص چگونگي انجام ماموريت و محاسبه فوق العاده آن مي نمايد، معاونت روابط كار چگونگي شرايط انجام و ميزان فوق العاده ماموريت را تشريح و پاسخ مي دهد.

در بخشي از اين پاسخ آمده است: (ساعاتي كه كارگر براي رفت و آمد به محل ماموريت و يا حضور در آنجا سپري مي كند اضافه كاري محسوب نشده و كارگر از اين بابت مستحق دريافت مبلغي نخواهد بود.)

اين قسمت از نامه مورد شكايت شخص ثالث قرار گرفت و جهت طرح در ديوان به هيات تخصصي كار، بيمه و تامين اجتماعي ارجاع گرديد.

شاكي استدلال كرده است كه: (حضور كارگر در وسايل اياب و ذهاب به منزله حضور در كارگاه مي باشد. مضافا اينكه ماده 60 قانون تامين اجتماعي، رفت و برگشت از منزل به كارگاه را جزء اوقات انجام وظيفه و ساعات كار محسوب نموده است. فلذا بخشنامه مورد شكايت مغاير مواد قانوني و قابل ابطال مي باشد.)

كه با تفسيري كه گذشت، ‌ديده بان حقوق كار ايران مخالف نظر شاكي است.

دادنامه

اما دادنامه شماره 30 هيات تخصصي كار، بيمه و تامين اجتماعي مورخ 28/01/1400 به شرح ذيل است:

رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

اولا

ماده ۴ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ در مقام تعریف و تعیین مصادیق کارگاه بوده و ارتباطی به تعریف ساعات کار ندارد. و ساعت کار در ماده ۵۱ این قانون بدین نحو تعریف گردیده است: «ساعت کار در این قانون مدت زمانی است که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌ دهد. به غیر از مواردی که در این قانون مستثنی شده است. ساعات کار کارگران در شبانه روز نباید از ۸ ساعت تجاوز نمايد. »

ثانیا

براساس ماده ۴۶ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ «به کارگرانی که به موجب قرارداد یا موافقت بعدی به مأموریت های خارج از محل خدمت اعزام می ‌شوند فوق‌العاده مأموریت تعلق می‌ گیرد. این فوق‌العاده نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنای روزانه کارگران باشد، همچنین کارفرما مکلف است وسیله یا هزینه رفت ‌و‌ برگشت آنها را تأمین نماید.» براساس تبصره این ماده نیز «مأموریت به موردی اطلاق می‌شود که کارگر برای انجام کار حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود و یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل مأموریت توقف نماید.»

لذا به کارگرانی که به ماموریت فرستاده می شوند فوق العاده ماموریت تعلق گرفته و موجبی جهت پرداخت فوق العاده اضافه کاری مضاف بر آن وجود ندارد.همچنین براساس ماده ۵۹ قانون مذکور ارجاع کار اضافی به کارگر به شرط موافقت وی و پرداخت ۴۰٪ اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی، مجاز دانسته شده و براساس تبصره این ماده «ساعات کار اضافی ارجاعی به کارگران نباید از ۴ ساعت در روز تجاوز نماید مگر در موارد استثنايي با توافق طرفين.»

ثالثا

در بخشنامه معترض عنه اشاره گردیده «… در طول دوره ماموریت، زمانی که کارگر صرفا برای انجام کار صرف می کند ساعت کار وی محسوب می شود و چنانچه این زمان بیش از ساعت کار قانونی وی باشد کارگر مستحق دریافت فوق العاده اضافه کاری خواهد بود …»، لذا این بخشنامه پرداخت فوق العاده اضافه کاری بابت انجام کار اضافی در زمان ماموریت را ممکن دانسته و نفی ننموده است.

رابعا

براساس رای شماره ۱۱۳۷ مورخ ۱۰/۱۱/۱۳۹۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری « … اختیار حاصل از اصل ۱۳۸ قانون اساسی برای وزراء جهت تدوین آیین نامه و بخشنامه علاوه بر آنچه قانون مستقیماً آنها را مامور تدوین آیین نامه اجرایی قوانین نموده دلالتی بر نفی امکان صدور دستورالعمل و بخشنامه به عنوان یکی از لوازم اعمال مدیریت و اختیارات از سوی سایر مقامات وزارتخانه در چارچوب شرح وظایف و اختیارات تفویض شده به آنها ندارد.»، لذا مدیر کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند در حدود وظایف و اختیارات خود نسبت به صدور دستورالعمل و بخشنامه اقدام نماید.

بنابه مراتب مذکور بخشنامه معترض عنه مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و خارج از حدود اختیارات مقام صادرکننده آن نبوده و قابل ابطال نمی باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

غلامرضا مولابیگی- رئیس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری

صفحه اصلی

ضمائم قانونی این پست:

دادنامه شماره 30 هيات تخصصي كار، بيمه و تامين اجتماعي دیوان عدالت اداری مورخ 28/01/1400