یکی از دغدغه های اصلی کارگران و کارفرمایان نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار (حق مسکن، بن کارگری، اضافه کاری، تعطیل کاری، شبکاری، نوبت کاری، حق اولاد، مزد) میباشد. با ما در ادامه این پست همراه باشید.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – حق مسکن
بموجب قانون ماده واحده « اصلاح طبقه بندی مشاغل و برقراری کمک هزینه مسکن کارگری» مصوب 06/05/70 مجلس شورای اسلامی، از تاریخ تصویب این قانون، کمک هزینه مسکن برای کارگران مشمول قانون کار، سالانه توسط شورای عالی کار تعیین و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
برای اطلاع از نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار لازم است بدانیم هیات وزیران در جلسه مورخ 29/04/84 بنا به پیشنهاد شورای عالی کار و به استناد «ماده واحده قانون اصلاح طبقه بندی مشاغل و برقراری کمک هزینه مسکن کارگری» مصوب 27/01/59 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران- مصوب 1370 – تصویب نمود که حق مسکن کارگران ماهیانه به میزان یکصد هزار ریال تعیین گردد.
اما بعد از آن، سال به سال یا گاها چند سال یکبار حق مسکن با افزایشاتی مواجه شد که نهایتا از تیرماه سال 99 به ماهی 3 میلیون ریال افزایش یافت.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – بن کارگری و خواروبار
بموجب تصویبنامه شماره 62602 مربوط به کمک هزینه مسکن و خواروبار کارگران مشمول قانون کار مصوب 07/07/57 به کارگران متاهل معادل هشتصد ریال و به کارگران مجرد معادل چهارصد ریال خواروبار از طریق شرکت تعاونی کارگری و یا با نظارت نماینده کارگر و کارفرما داده خواهد شد و این کمکها تا دستمزد چهل و پنج هزار ریال ماهانه پرداخت می شد.
تا حدود سال 84، پرداخت بن و خواروبار با تفکیک مجرد و متاهل، و گاها غیر نقدی پرداخت میگردید که از حدود سال 85 صرفا نقدی و فارغ از تاهل و تجرد تصویب میشد و سال به سال یا گاها چند سال یکبار با افزایشاتی روبرو میشد که نهایتا به تصویب شورای عالی کار در سال 99 به ماهی 4000000 ریال افزایش یافت.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – اضافه کاری
از آنجاییکه مدت کار کارگران در کارگاههای مشمول قانون کار میانگین روزی 7 ساعت و 20 دقیقه و ماهی حدود 192 ساعت مشخص گردیده، چنانچه کارگری با توافق کارفرما، بیش از این مقدار کار کند برای وی اضافه کاری منظور میگردد. به استناد ماده 59 قانون کار در شرایط عادی، ارجاع کار اضافی به کارگری با رعایت 2 شرط مجاز است:
اول اینکه با موافقت کارگر باشد و دوم اینه 40% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی بابت اضافه کاری به وی پرداخت شود.
ضمنا ساعت کار اضافی ارجاعی به کارگران نباید از 4 ساعت در روز بیشتر شود مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین.
مثال: چنانچه مزد روزانه کارگری در سال 99 حداقل مزد کارگری یعنی روزی 636809 ریال باشد و در یک ماه 10 ساعت کار اضافی انجام داده باشد استحقاقی دریافت 347508 ریال به عنوان فوق العاده اضافه کاری مازاد بر مزد را خواهد داشت:
*** 347508 ««« 10 * 0.4 * 7.33 / 636809 ***
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – تعطیل کاری و تعطیلات
طبق مواد قانون کار، روز جمعه روز تعطیلی هفتگی کارگران با استفاده از مزد میباشد و کارگرانی که به هر عنوان روز های جمعه کار کنند، در مقابل عدم استفاده از تعطیل روز جمعه ، 40% اضافه بر مزد دریافت خواهند کرد.
همچنین تعطیلات رسمی که در تقویم جمهوری اسلامی ایران منظور شده باضافه روز جهانی کارگر یعنی 11 اردیبهشت ماه برای عموم کارگران تعطیل می باشد و کارفرمایان حق ارجاع کار در این ایام به کارگران ندارند مگر با توافق طرفین.
به هر حال در صورت کار کارگر در روز جمعه یا تعطیلات رسمی یا روز جهانی کارگر، باید فوق العاده 40% مازاد بر مزد عادی به کارگر پرداخت شود.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – شبکاری
به استناد ماده 58 قانون کار، برای هر ساعت کار در شب (فقط به کارگران غیر نوبتی) 35% اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق میگیرد.
نص صریحی در خصوص ساعت کار شبانه کارگران در قانون کار وجود ندارد ولی از مفاد قانون بر می آید که ساعت کاری 10 شب تا 6 صبح جزء کار شبانه منظور گردیده و کارگر در ازای کار در این 8 ساعت مشمول فوق العاده شبکاری 35% خواهد بود.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – نوبت کاری
چنانچه کار در طول ماه گردش داشته باشد، به نحوی که نوبتهای آن در صبح، عصر یا شب واقع گردد فرد مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری خواهد بود.
نکته حائز اهمیت در خصوص نوبت کاری این است که کار بایستی در «ماه» گردش داشته باشد یعنی مثلا چنانچه کار کارگری 12 ساعت از 6 صبح تا 6 عصر و هفته بعد از 6 عصر تا 6 صبح باشد وی مستحق دریافت فوق العاده نوبت کاری میباشد.
از مواد قانون کار بر می آید که به ساعت کاری 6 صبح تا 14 «کار صبح»، 14 الی 22 «کار عصر»، و 22 الی 6 صبح «کار شب» می گوییم.
حال چنانچه نوبت کاری فرد در صبح و عصر باشد 10% ، چنانچه در صبح و عصر و شب باشد 15% و چنانچه در صبح وشب یا عصر و شب باشد 22/5% فوق العاده نوبت کاری علاوه بر مزد به وی تعلق میگیرد.
نکته دیگر در خصوص نوبت کاری این است که ممکن است ساعات کار روزانه از 8 ساعت در شبانه روز یا 44 ساعت در هفته بیشتر شود لیکن نباید از 176 ساعت در 4 هفته متوالی بیشتر شود که اگر چنین شد برای مازاد بر آن، کارگر مستحق دریافت اضافه کاری موضوع ماده 59 قانون کار خواهد بود. ضمنا:
حتما توجه داشته باشید که به کارگران نوبت کاری فوق العاده شبکاری تعلق نمیگیرد.!!
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – حق اولاد
از آنجاییکه طبق تبصره ماده 87 قانون تامین اجتماعی، در صورت اختلاف در پرداخت کمک عائله مندی، مراجع حل اختلاف موضوع قانون کار صاحب صلاحیت شناخته شده اند، به توضیح آن می پردازیم.
پرداخت کمک عائله مندی با رعایت دو شرط به کارگر پرداخت می گردد. اول اینکه بیمه شده حداقل سابقه پرداخت 720 روز حق بیمه را در صندوق تامین اجتماعی داشته باشد. دوم اینکه سن فرزندان از 18 سال کمتر و یا منحصرا به تحصیل اشتغال داشته باشند که تا پایان تحصیل، یا در اثر نقص عضو یا بیماری طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی قادر به کار نباشند.
میزان کمک عائله مندی در هر سال مشخص است و سه برابر حداقل مزد مصوب شورای عالی کار به ازای هر فرزند میباشد. پرداخت آن بر عهده کارفرما و باید همگام با مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت گردد.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار – مزد یا حقوق
مزد کارگر باید در فواصل زمانی مرتب و در روز غیر تعطیل و ضمن ساعت کار به وجه نقد رایج مملکتی و یا با توافق طرفین به وسیله چک در پایان هر روز، یا آخر هفته یا هر 15 روز یکبار به وی پرداخت شود.
در صورتیکه بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه، پرداخت مزد به شکل ماهانه باشد، این پرداخت در آخر ماه صورت میگیرد که حقوق نامیده می شود.
لازم بذکر است که در ماههای 31 یا 29 روزه مزد و حقوق و مزایا به نسبت کارکرد محاسبه و به کارگری پرداخت میگردد.
کلیه پرداختیهایی که بواسطه ترمیم حقوق، همگام با حقوق وی پرداخت میشود جزء مزد پایه یا مبنای کارگر بوده و در موقع محاسبه مطالبات کارگر مبنای عمل قرار میگیرد.
نحوه محاسبه مطالبات ضمن قرارداد کار (حق مسکن، بن کارگری، اضافه کاری، تعطیل کاری، شبکاری، نوبت کاری، حق اولاد، مزد)
