انواع دفاع در دادرسی کار

انواع دفاع در دادرسی کار

در دادرسی کار،همانند دادرسی مدنی،دفاع به دو نوع کلی تقسیم می شود: دفاع شکلی و دفاع ماهوی

که ابتدا به بررسی دفاع شکلی می پردازیم

دفاع شکلی

منظور از دفاع شکلی آن است که خوانده قبل از آن که،به دنبال دفاع از ماهیت دعوا و خواسته مطرح شده در دادخواست باشد؛یا توام با دفاع در ماهیت دعوا،بتواند با تمسک به موارد شکلی،جریان دادرسی را به طور موقت معلق نموده یا اینکه بطور دایم تعطیل نماید.

ویژگی های دفاع شکلی

1-عدم ورود در ماهیت دعوا

با انجام دفاع شکلی و در صورت پذیرش آن از طرف مرجع،خوانده از ورود در ماهیت دعوا خلاص می شود؛به همین دلیل است که توصیه می شود،در صورت وجود ایراد،از دفاع در ماهیت خودداری شود.

2-عدم رسمیت بخشیدن به ادعای خواهان

خوانده با طرح ایراد به دنبال عدم رسمیت بخشیدن به ادعای خواهان می باشد؛ به عنوان مثال زمانی که خوانده ایراد عدم صلاحیت محلی مرجع رسیدگی کننده را مطرح می نماید در واقع می خواهد به خواسته خواهان نپرداخته و دعوای وی را رسمیت نبخشد البته این گفته به این معنا نیست که اگر ایرادی وجود نداشته باشد و خوانده به دعوای ماهوی بپردازد به معنای قبولی دعوا و ادعای خواهان می باشد. اما بهتر است زمانی که در دادرسی ایراد شکلی وجود دارد به جای پرداختن به اصل دعوا با مطرح کردن ایراد شکلی از رسمیت بخشیدن به ادعای خواهان جلوگیری شود.

3-انجام دفاع شکلی قبل از دفاع ماهوی

علی الاصول دفاع شکلی قبل از دفاع ماهوی صورت می پذیرد،یا اینکه توامان با دفاع ماهوی انجام میشود؛در دادرسی کار همانند دادرسی مدنی اجازه داده شده است که دفاع شکلی قبل از دفاع ماهوی یا توامان با دفاع ماهوی باشد

4-تعلیق دادرسی یا تعطیلی آن

هدف از دفاع شکلی آن است که دادرسی موقتا تعطیل شده (تعلیق) یا این که برای همیشه تعطیل شود.

5-صدور قرار در صورت پذیرش ایراد

در صورتی که مرجع رسیدگی کننده ایراد یا دفاع شکلی را بپذیرد مبادرت به صدور قرار می نماید؛بر عکس جایی که بعد از ورود در ماهیت دعوا آنچه که علی الاصول صادر میشود حکم می باشد.

انواع ایرادات

به موجب ماده 73 آیین دادرسی کار«خوانده می‌تواند قبل از ورود در ماهیت دعوا یا هم زمان با دفاع در ماهیت دعوا، در موارد زیر ایراد کند:

۱ـ مرجع رسیدگی‌کننده صلاحیت ذاتی یا محلی نداشته باشد.

۲ ـ دعوا بین همان اشخاص در همان مرجع یا مرجع همعرض دیگری از قبل اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست، دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.

۳ـ خواهان اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.

۴ـ دعوا به خوانده ارتباط نداشته باشد.

۵ ـ در صورت اقامه دعوا توسط نماینده خواهان (از قبیل وکیل، ولی و قیم) سمت نماینده محرز نباشد.

۶ ـ دعوا از قبل بین همان اشخاص یا اشخاصی که طرفین دعوا قائم مقام آنها هستند رسیدگی شده و حکم قطعی صادر شده باشد.

۷ـ دعوا بر فرض اثبات اثر قانونی نداشته باشد.

۸ ـ مورد دعوا مشروع نباشد.

۹ـ دعوا قطعی نبوده بلکه ظنی و احتمالی باشد.

۱۰ـ خواهان در دعوا ذی نفع نباشد.

لازم به ذکر است موارد ذکر شده در ماده موصوف جنبه تمثیلی دارد و حصری محسوب نمی شود؛ بنابراین خوانده می تواند هر نوع ایرادی را که لازم بداند در جلسه رسیدگی بیان کند.

همچنین ماده 79 آیین دادرسی کار مقرر میدارد «در موارد زیر اعضای مرجع رسیدگی‌کننده حق حضور در جلسه و مشارکت در رسیدگی را ندارند و طرفین نیز می توانند آنها را رد نمایند:

۱ـ هرگاه عضو مرجع یا همسر یا فرزند وی در دعوای مطروحه نفع شخصی داشته و یا نماینده یکی از طرفین دعوا باشند.

۲ـ هرگاه عضو مرجع یا همسر وی با یکی از اصحاب دعوا قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه را داشته باشد.

۳ـ هرگاه دعوای کیفری یا حقوقی بین عضو مرجع یا همسر یا فرزند وی با یکی از اصحاب دعوا در جریان باشد و یا در سابق مطرح بوده باشد.

۴ـ چنانچه عضو مرجع از قبل در همان پرونده به عنوان دادرس یا داور یا کارشناس یا بازرس یا مامور تحقیق یا گواه اظهار نظر کرده باشد.

۵ ـ عضو مرجع قیم یا مخدوم یکی از طرفین یا قیم یا مخدوم فرزند یا همسر یکی از طرفین باشد و یا یکی از طرفین مباشر یا متکفل امور عضو مرجع یا همسر یا فرزند او باشد.

قابل توجه است که ایراد رد دادرس به عنوان یکی از انواع ایرادات فقط شامل موارد مذکور در ماده79می شود و کاملا جنبه حصری دارد.

با دقت در مواد 73 و 79 آیین دادرسی کار متوجه میشویم که برخی از ایرادها دادرسی را معلق و برخی دیگر تعطیل می کنند بنابراین می توان ایرادات را از یک جهت به دو نوع کلی تقسیم نمود:

ایرادهای که موجب تعلیق دادرسی می شوند و ایرادهای که موجب تعطیل دادرسی می شوند.

تعلیق دادرسی

به موجب برخی از بندهای ماده 73و هم چنین تمامی بندهای ماده 79 آیین دادرسی کار خوانده می تواند دادرسی را معلق نماید که در ادامه به ایرادهایی که دادرسی را معلق می کنند می پردازیم.

وارد کردن ایراد شکلی به دادخواست

چنانچه دادخواست ناقص باشد خوانده می تواند به ان ایراد وارد نماید مثل نقض در خواسته یا نقص در شرح دادخواست که در این صورت مرجع با پذیرش ایراد و سپس تقاضای خوانده در خصوص تجدید جلسه ضمن تکلیف به خواهان در خصوص اصلاح دادخواست جلسه را نیز تجدید می کند

ایراد به ابلاغ

چنانچه اوراق دعوا به خوانده ابلاغ نشده باشد یا ابلاغ معتبر نباشد خوانده می تواند به این موضوع ایراد وارد نماید و با ایراد خوانده و در صورت موجه بودن ایراد و تقاضای تجدید جلسه جلسه تجدید می شود.

عدم صلاحیت ذاتی یا محلی مرجع

به موجب بند 1 ماده 73 آیین دادرسی کار چنانچه مرجع رسیدگی کننده صلاحیت ذاتی یا محلی نداشته باشد با ایراد خوانده و پذیرش ایراد دادرسی به طور موقت متوقف می شود تا خواهان در مرجع صالح اقامه دعوا نماید.

عدم اهلیت قانونی خواهان برای اقامه دعوا

بر اساس بند 3 ماده 73 آیین دادرسی کار چنان چه خواهان اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد خوانده می تواند به موضوع ایراد وارد کند همچنین طبق ماده 75 آیین دادرسی کار «چنانچه خوانده اهلیت نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع نماید.»

در هر حال پذیرش این ایراد موجب توقف موقت دادرسی می شود تا نماینده قانونی یا قضایی طرفین حسب مورد دعوا را اقامه نموده یا در دعوا حاضر شوند.

عدم احراز سمت نماینده خواهان

به موجب بند 5 ماده 73 آیین دادرسی کار چنانچه اقامه دعوا از سوی نماینده خواهان صورت پذیرد لیکن سمت وی از قبیل وکیل،ولی،قیم و مانند اینها محرز نباشد خوانده می تواند ایراد کندو همچنین به موجب ماده 74 آیین دادرسی کار«خواهان حق دارد نسبت به کسی که به عنوان وکالت یا ولایت یا قیمومت یا وصایت پاسخ دعوا را داده است در صورتی که سمت او محرز نباشد، اعتراض نماید.

وجود موارد رد دادرس

موارد ذکر شده در ماده 79 آیین دادرسی کار می باشد.

تعطیل دادرسی

تعطیل دادرسی آن است که ایراد خوانده چنان کار ساز باشد که کل دادرسی را تعطیل نماید در ماده 73 آیین دادرسی کار به مواردی اشاره شده است که خوانده می تواند دادرسی را به کل تعطیل نماید البته همان گونه که ذکر شد این موارد تمثیلی می باشد.

ایراد امر مطروحه

به موجب بند 2 ماده 73 ایین دارسی کار« دعوا بین همان اشخاص در همان مرجع یا مرجع همعرض دیگری از قبل اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست، دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.و خوانده به این امر ایراد وارد کند در صورت پذیرش ایراد موجب تعطیلی آن دعوا می شود البته دعوای سابق در آن مرجع یا مرجع دیگر حسب مورد ادامه می یابد

عدم ارتباط دعوا به خوانده

چنانچه دعوا به خوانده ارتباط نداشته باشد با ایراد خوانده و در صورت پذیرش آن دعوا تعطیل می شود(بند 4 ماده 73 آیین دادرسی کار)عدم ارتباط دعوا به این معنا است که به عنوان مثال کارگر به جای شکایت از کارفرما از شخص دیگری شکایت کرده یاشد.

ایراد اعتبار امر قضاوت شده

به موجب بند 6 ماده 73 آیین دادرسی کار چنانچه« دعوا از قبل بین همان اشخاص یا اشخاصی که طرفین دعوا قائم مقام آنها هستند رسیدگی شده و حکم قطعی صادر شده باشد.

سایر موارد

چنان چه:

«چنانچه دعوا بر فرض اثبات اثر قانونی نداشته باشد» (بند 7 ماده 73)

«مورد دعوا مشروع نباشد»(بند 8 ماده 73)

«دعوا قطعی نبوده و ظنی و احتمالی باشد (بند 9 ماده 73) و

خواهان در دعوا ذی نفع نباشد«بند 10 ماده 73 آیین دادرسی کار)دادرسی تعطیل می گردد.

تکلیف مرجع در مقابل ایراد

طبق ماده 78 آیین دادرسی کار«مرجع قبل از ورود در ماهیت دعوا نسبت به ایراد مطرح شده تصمیم‌گیری خواهد کرد و در صورتی که ایراد را نپذیرد، مبادرت به رسیدگی خواهد نمود.

هرگاه مرجع ایراد را صحیح دانست در مورد بند ۲ ماده ۷۳ از رسیدگی به دعوا خودداری کرده و پرونده را به مرجعی که دعوا در آن جریان دارد ارسال می‌نماید و در مورد سایر بندهای ماده ۷۳ مبادرت به صدور قرار رد دعوا می‌کند.

ضمائم قانونی این پست: