حق شیفت (نوبتکاری) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

حق شیفت (نوبتکاری) چیست و چگونه محاسبه می شود؟

فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت)

فوق العاده نوبت کاری یا همان حق شیفت، مختص کارهایی است که ساعات کاری آن در طول ماه گردش داشته باشد. طوریکه نوبتهای کاری آن در صبح، عصر یا شب باشد.

نکته مورد توجه در خصوص اینکه حق شیفت (نوبتکاری) چیست و چگونه محاسبه می شود؟ این است که نوبت کاری (کار شیفتی) چرخش ساعات کاری در طول یک ماه می باشد یعنی چنانچه گردش ساعات کاری به شکل ماهیانه یا بیش از یک ماه باشد، مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) نمی شود.

بطور مثال اگر ساعات کاری کارگری یک ماه از 6 الی 14 و ماه بعد از 14 الی 22 باشد این فرد مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) نمی شود.

اما چنانچه ساعت کاری این فرد هفتگی گردش داشته باشد مثلا یک هفته از 6 الی 14 و هفته بعد از 14 الی 22 باشد به سبب گردش هفتگی ساعات کار، مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) می باشد.

ساعات کاری صبح، عصر و شب

در محاسبه نوبت کاری ابتدائا باید ساعات کاری ذکر شده در قانون در سه نوبت صبح، عصر و شب را مشخص کرد.

طبق قانون کار، ساعت 6 بامداد تا 22 ساعت کار روز و ساعت کاری 22 الی 6 صبح ساعت کاری شب تعریف شده است. اما برای ساعت کاری صبح و عصر، تعریف صریحی در قانون ذکر نشده که با توجه به ساعت کاری روز، میتوان این ساعت کاری را به دو بخش صبح و عصر تقسیم کرد. بدینصورت که ساعت کاری 6 الی 14 بعنوان «نوبت صبح» و ساعت کاری 14 الی 22 بعنوان «نوبت عصر» منظور می گردد. ساعت کاری 22 الی 6 بامداد هم که «نوبت شب» می باشد.

سه حالت میزان فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت)

حالت اول 10%:

طبق قانون به کارگری که ساعت کاری وی در دو نوبت صبح و عصر باشد، 10% از حقوق ماهیانه بعنوان فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) تعلق می گیرد. بطور مثال چنانچه ساعت کاری کارگری در هفته اول ماه از 6 الی 14 و هفته ی بعد از 14 الی 22 باشد مشمول دریافت 10% فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) می شود.

حالت دوم 15%:

اما چنانچه ساعت کاری کارگری در سه نوبت صبح، عصر و شب باشد بدینصورت که مثلا هفته ی اول از 6 الی 14 و هفته ی دوم از 14 الی 22 و هفته ی سوم از 22 الی 6 صبح باشد و به همین نحو گردش داشته باشد مشمول دریافت 15% فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) می گردد.

حالت سوم 22/5%:

اما اگر ساعت کاری کارگر در دو نوبت صبح و شب یا عصر و شب واقع شده باشد مثلا ساعت کاری فرد در هفته ی اول از 6 الی 14 و هفته ی بعد از 22 الی 6 صبح باشد (صبح و شب)؛ و یا هفته ی اول از 14 الی 22 و هفته ی بعد از 22 الی 6 صبح باشد (عصر و شب)؛ و در هفته های بعد بدین شکل چرخش داشته باشد، مشمول دریافت 22/5% فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) می شود.

حالات مختلف نوبت کاری (کار شیفتی)

چنانچه نوبت کاری کارگری در یک شیفت در دو نوبت واقع شود (مثلا با ساعت کاری 8 الی 16، که بخشی در صبح و بخشی در عصر است) در اینصورت، نوبتی ملاک عمل واقع می شود که ساعات بیشتری را در آن فعالیت داشته باشد.

در مثال ذکر شده برای ساعت کاری 8 الی 16 از آنجاییکه در این ساعات کاری 6 ساعت آن در نوبت صبح (8 الی 14) و 2 ساعت آن در عصر (14 الی 16) می باشد این شیفت شامل نوبت صبح می شود.

حال چنانچه این ساعات مساوی باشد (مثلا ساعت کاری از 10 الی 18 باشد که 4 ساعت در صبح و 4 ساعت در عصر قرار گرفته) به سبب جنبه حمایتی قانون از کارگر، نوبتی ملاک عمل واقع می گردد که منافع بیشتری شامل کارگر شود.

ساعات مختلف نوبت کاری (کار شیفتی)

عمده ترین ساعت کاری که کمتر از یک هفته گردش داشته و مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) می شود ساعت کاری 12 ساعت کار 24 ساعت استراحت می باشد که به سبب گردش ساعات کار مشمول این امتیاز می شود.

اما ساعت کاری دیگر از قبیل 12 کار 12 استراحت، 12 کار 36 استراحت، 24 کار 24 استراحت، 24 کار 48 استراحت و ….. به سبب عدم گردش ساعات کار در طول دوره ماهانه مشمول استفاده از این امتیاز یعنی دریافت فوق العاده نوبت کاری (حق شیفت) نمی باشد.

نکات مهم:

1.در کار نوبتی ممکن است ساعت کار روزانه از 8 ساعت در شبانه روز و 44 ساعت در هفته بیشتر شود لیکن جمع ساعات کار در 4 هفته متوالی نباید از 176 ساعت بیشتر شود.

2.کارگرانی که کار نوبتی (شیفتی) انجام میدهند در صورت کار در شب (شبکاری) مشمول دریافت فوق العاده شبکاری نمی باشند.

ضمائم قانونی این مقاله:

قانون کار