شرایط و سهم مستمری بازماندگان تامین اجتماعی و زمان برقراری

شرایط و سهم مستمری بازماندگان تامین اجتماعی و زمان برقراری: طبق ‌ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی بازماندگان واجد شرایطی متوفی که استحقاق دریافت مستمری را خواهند داشت عبارتند از:

۱- عیال دائم بیمه شده متوفی مادام که شوهر اختیار نکرده است.

تبصره ۱ [اصلاحی ۱۳۷۴/۰۶/۲۱]- همسران بیمه شدگان متوفی که شوهر اختیار نموده‌اند (‌عقد دائم) در صورت فوت شوهر دوم، توسط تأمین اجتماعی مجدداً به آنها ‌مستمری پرداخت خواهد شد.

بار مالی ناشی از این تبصره از محل سه درصد (۳%) کمک دولت به بیمه‌شدگان تأمین خواهد شد.

‌آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف مدت دو ماه توسط سازمان تأمین اجتماعی پیشنهاد و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

۲- فرزندان متوفی در صورتی که سن آنان کمتر از هیجده سال تمام باشد و یا منحصرأ به تحصیل اشتغال داشته باشند یا به علت بیماری یا نقص‌ عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون قادر به کار نباشند که یک وکیل حرفه ای اداره کار یا تامین اجتماعی میتواند شما را راهنمایی کند.

۳- پدر و مادر متوفی در صورتی که اولاً تحت تکفل او بوده ثانیاً سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه و پنجسال تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون از کار افتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت ندارند.

سهم مستمری بازماندگان

میزان مستمری همسر بیمه شده متوفی معادل پنجاه درصد مستمری استحقاقی بیمه شده است و در صورتی که بیمه شده مرد دارای چند همسر دائم باشد مستمری به تساوی بین آن ها تقسیم خواهد شد که یک وکیل حرفه ای اداره کار یا تامین اجتماعی میتواند شما را راهنمایی کند.

میزان مستمری هر فرزند بیمه شده متوفی معادل بیست و پنج درصد مستمری استحقاقی بیمه شده می باشد و در صورتی که پدر و مادر را از دست داده باشد مستمری او دو برابر میزان مذکور خواهد بود.

میزان مستمری هر یک از پدر و مادر متوفی معادل بیست درصد مستمری استحقاقی بیمه شده می باشد.

مجموع مستمری بازماندگان بیمه شده متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی متوفی تجاوز نماید هرگاه مجموع مستمری از این میزان تجاوز نماید سهم هر یک از مستمری بگیران به نسبت تقلیل داده می شود و در این صورت اگر یکی از مستمری بگیران فوت شود یا فاقد شرایط استحقاقی دریافت مستمری گردد سهم بقیه آنان با توجه به تقسیم بندی مذکور در این ماده افزایش خواهد یافت و در هر حال بازماندگان بیمه شده از صد درصد مستمری بازماندگان متوفی استفاده خواهند کرد که یک وکیل حرفه ای اداره کار یا تامین اجتماعی میتواند شما را راهنمایی کند.

منظور از مستمری اسحقاقی بیمه شده متوفی مستمری حین فوت او می باشد.

در مورد بیمه شدگانی که در اثر هر نوع حادثه یا بیماری فوت شوند، مستمری استحقاقی عبارت است از مستمری که برای بیمه شده از کار افتاده کلی حسب مورد برقرار می شود.

شرایط پرداخت مستمری بازماندگان

حسب بند «و» ماده «3» قانون تامین اجتماعی مستمری بازماندگان یکی از خدمات و حمایتهای سازمان تامین اجتماعی است که در صورت فوت بیمه شده یا مستمری بگیر به بازماندگان واجد شرایط وی ، پرداخت خواهد گردید.
بازماندگان واجد شرایط بیمه شده متوفی در یکی از حالات زیر استحقاق دریافت مستمری بازماندگان را خواهند داشت:

1- در صورت فوت بیمه شده بازنشسته ( بند 1 ماده 80 قانون )
2- در صورت فوت بیمه شده از کارافتاده کلی مستمری بگیر( بند 2 ماده 80 قانون )
3- در صورت فوت بیمه شده ای که در ده سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یکسال کار، مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات حق بیمه 90 روز کار را پرداخت کرده باشد.( اصلاحیه بند3 ماده80 قانون )
   1-3- چنانچه بیمه شده فاقد شرایط مقرر در این بند باشد ولی حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه را قبل از فوت پرداخت کرده باشد. ( تبصره 2 اصلاحیه بند3ماده80 قانون )
   2-3- در صورتی که بیمه شده متوفی فاقد شرایط مقرر در این بند بوده لیکن دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین یک تا بیست سال باشد. (تبصره 3 اصلاحیه بند3 ماده 80 قانون و قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی اشخاصی که ده سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده اند.)
4- در مواردی که بیمه شده در اثر حادثه ناشی ازکاریا بیماری های حرفه ای فوت نماید. ( بند 4 ماده 80 قانون )

بازماندگان واجد شرایط متوفی که استحقاق دریافت مستمری را خواهند داشت عبارتند از:

        • عیال دائم بیمه شده متوفی

        • شوهر بیمه شده زن  متوفی

         مشروط بر اینکه اولاً تحت تکفل زن بوده و ثانیاً سن او از شصت سال متجاوز باشد و یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی از کارافتاده بوده و در هر حال مستمری از سازمان دریافت ننماید

        • فرزند ذکور متوفی

          به موجب مفاد بند ( 2 ) ماده 81 قانون در صورتی که سن آن کمتر از هیجده سال تمام بوده و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته یا به علت بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده 91 قانون تأمین اجتماعی قادر به کار شناخته نشود ، استحقاق دریافت مستمری بازماندگان را داشته لیکن به استناد مفاد بند (3) ماده 48 قانون حمایت خانواده از تاریخ 7/2/1392
       ( تاریخ لازم الاجرا شدن قانون حمایت خانواده ) حداکثر سن فرزند ذکور تا بیست سالگی ( حداکثر 19 سال تمام) تغییر و پس از آن منحصرا ً در صورت اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی تعیین گردیده و یا اینکه معلول ازکارافتاده نیازمند شناخته شود .

        • فرزند اناث متوفی
          در صورتی که فاقد شغل و شوهر باشد.

        • در اجرای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب 10/7/92 مجلس محترم شورای اسلامی و آئین نامه اجرایی هیات محترم وزیران مصوب  14/4/1394، فرزند خوانده در حکم فرزند حقیقی بوده و از کلیه حقوق و مزایای قانونی بهره مند خواهد گردید.

        •  پدر و مادر متوفی

 در صورتی که اولاً تحت تکفل او بوده ثانیاً سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه و پنج سال تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده 91قانون تأمین اجتماعی از کارافتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت ننمایند.
         لازم به ذکر است در صورت فوت مادر و پدر که هر دو بیمه پرداز سازمان بوده اند ، فرزندان آنان می توانند با رعایت سایر شرایط از هر دو مستمری تواماً استفاده نمایند.

در ده سال آخر قبل از فوت، حداقل یک سال سابقه و حداقل نود روز آن در سال آخر باشد در این صورت مستمری کامل به بازماندگان تعلق می گیرد.

یا حداقل بیست سال سابقه بیمه قبل از فوت داشته باشد به بازماندگان مستمری تعلق می گیرد و یا در صورت داشتن سابقه بین ده تا بیست سال به نسبت سنوات مستمری به بازماندگان تعلق می گیرد و یا اگر سابقه متوفی بین یک تا ده سال باشد غرامت مقطوع به بازماندگان تعلق خواهد گرفت که یک وکیل حرفه ای اداره کار یا تامین اجتماعی میتواند شما را راهنمایی کند.

زمان برقراری مستمری بازماندگان

زمان برقراری مستمری بازماندگان از تاریخ فوت متوفی می باشد لیکن در جایی که کارفرما حق بیمه متوفی را بطور کامل پرداخت نکرده باشد سازمان تامین اجتماعی مستمری بازماندگان را برقرار نمی کند که شاکیان ناگزیر بدواً به هیأتهای موضوع ماده 157 قانون کار مراجعه و هیأتهای مذکور در صورت احراز رأی به محکومیت کارفرما به پرداخت حق بیمه در وجه صندوق تأمین اجتماعی صادر می نمایند، اما از آنجائی که بعد از صدور رای در هیات های حل اختلاف اداره کار و محکومیت کارفرما به پرداخت بیمه های معوقه متوفی و صدور اجرائیه بعد از قطعیت رای سازمان تامین اجتماعی در اکثر مواقع از اجرای رای خوداری می کند که بازماندگان متوفی برای الزام سازمان تامین اجتماعی به اجرای رای،مجبور به شکایت از سازمان تامین اجتماعی مربوطه در دیوان عدالت اداری می شوند که گاهاً ممکن است این موضوع بیش از یک سال به طول بیانجامد که بعد از الزام سازمان تامین اجتماعی به اجرای رای توسط دیوان عدالت اداری سازمان تامین اجتماعی در اکثر مواقع پرداخت مستمری به بازماندگان را از زمان اجرای رای در نظر می گیرد و از تاریخ فوت متوفی در نظر نمی گیرد و معوقات آن را به بازماندگان پرداخت نمی کند در صورتی که عدم پرداخت حق بیمه از ناحیه کارفرما در زمان مقرر نمی تواند سبب تضییع حقوق کارگر و بازماندگان وی گردد و دادنامه شماره791هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورخ1398/04/18 به پرداخت مستمری به بازماندگان از تاریخ فوت تاکید دارد که یک وکیل حرفه ای اداره کار یا تامین اجتماعی میتواند شما را راهنمایی کند.