همه ما در محیط کاری خود توقع داریم که با احترام و انصاف برخورد شود. اما گاهی اوقات ممکن است کارفرما حقوق و مزایای قانونی ما را نادیده بگیرد یا شرایط کاری نامناسبی را فراهم کند. در چنین مواقعی، شکایت از کارفرما یک گام مهم برای حفظ حقوق خود و بهبود شرایط کاری است. اما چگونه باید این کار را انجام دهیم و چه مراحلی را باید طی کنیم؟
این مقاله با هدف ارائه راهنمایی کامل برای شکایت از کارفرما نوشته شده است. ما در اینجا به شما کمک می‌کنیم تا حقوق خود را بهتر بشناسید، مراحل قانونی شکایت را به درستی طی کنید و از تجربیات موفق دیگران بهره‌مند شوید. همچنین اهمیت مشاوره با وکیل متخصص باتجربه و خدماتی که کارتامین در این زمینه ارائه می‌دهد را بررسی خواهیم کرد.
با مطالعه این راهنما، شما می‌توانید با اطمینان بیشتری قدم در مسیر شکایت از کارفرما بگذارید و از حقوق قانونی خود دفاع کنید. هدف ما این است که شما را در این مسیر همراهی کنیم تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابید. پس با ما همراه باشید تا به تفصیل درباره این موضوع صحبت کنیم و تمام جنبه‌های آن را بررسی کنیم.
شناخت حقوق خود به عنوان کارگر یا کارمند
شما به عنوان یک کارگر یا کارمند، حقوق و مزایایی دارید که باید از آن‌ها آگاه باشید. شناخت این حقوق نه تنها به شما کمک می‌کند تا از حق و حقوق خود دفاع کنید، بلکه در مواقع لازم می‌توانید اقدامات قانونی لازم را انجام دهید، مانند شکایت ازکارفرما.
قوانین حمایتی کارگران و کارمندان
در کشور ما، قوانین متعددی وجود دارند که از حقوق کارگران و کارمندان حمایت می‌کنند. مهم‌ترین این قوانین، قانون کار است که حقوق و وظایف کارفرما و کارگر را مشخص می‌کند. این قانون شامل مواردی مانند ساعات کار، دستمزد، مرخصی‌ها، بیمه و شرایط کار است. همچنین، قوانین دیگری مانند قانون تأمین اجتماعی و قانون حفاظت فنی و بهداشت کار نیز وجود دارند که به حمایت از کارگران و کارمندان کمک می‌کنند.
حقوق اساسی در محیط کار
به عنوان یک کارگر یا کارمند، شما حقوق اساسی‌ای دارید که باید رعایت شوند. این حقوق شامل دستمزد منصفانه، ساعات کار مشخص، حق استراحت و مرخصی، بیمه تأمین اجتماعی و بهداشت و ایمنی در محیط کار است. اگر کارفرما این حقوق را رعایت نکند، شما می‌توانید با مراجعه به مراجع قانونی، شکایت از کارفرما را مطرح کنید.
مهم‌ترین موارد شکایت کارگر از کارفرما
شکایت از کارفرما در موارد مختلفی ممکن است لازم شود. برخی از این موارد عبارتند از عدم بستن قرارداد با کارگر، پرداخت مزایای کمتر از قانون، اخراج کارگر، بیمه نکردن کارگر و … . در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می‌پردازیم.
۱. عدم بستن قرارداد با کارگر
وقتی که یک کارگر با کارفرما قراردادی بسته باشد ولی کارفرما به هر دلیلی قصد اجرای قرارداد را نداشته باشد یا قرارداد را لغو کند، کارگر می‌تواند در این مورد شکایت کند. این موضوع می‌تواند شامل عدم تحویل مستندات مربوط به قرارداد، عدم امضای کارفرما بر روی قرارداد یا عدم تأیید شرایط قرارداد باشد که باعث تضییع حقوق قانونی کارگر میشود.
۲. پرداخت مزایایی کمتر از قانون کار
قانون کار در هر کشوری مقررات خاصی برای پرداخت حداقل مزایایی به کارگران دارد. اگر کارفرما مزایای کارگر را کمتر از این مقررات پرداخت کند، کارگر می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و شکایت کند. این شامل حقوق مزایای مانند پاداش، بیمه، حق سنوات و سایر مزایا است که برای کارگران تعریف شده است.
۳. اخراج کارگر بعد از دوره کارآموزی بدون پرداخت حقوق
در برخی موارد، کارفرما ممکن است کارگر را بعد از پایان دوره کارآموزی اخراج کند ولی حقوق مربوط به دوره کارآموزی را به کارگر پرداخت نکند. در چنین شرایطی، کارگر می‌تواند با شکایت از کارفرما اقدام به دریافت حقوق خود کند و از حقوق قانونی خود استفاده کند.
۴. عدم پرداخت حقوق کارگر بعد از فوت کارفرما
در صورتی که کارفرما بمیرد و حقوق کارگران را پرداخت نکند، کارگران می‌توانند از طریق ارثیه و یا مراجع قانونی از جمله کارتامین به دریافت حقوق خود بپردازند
۵. اخراج کارگر به دلیل عدم انجام وظیفه
وقتی که کارگر به درستی و با توجه به شرایط قرارداد خود وظایف خود را انجام داده باشد، اما به دلایل غیرقانونی مانند انتقام جویی یا تبعیض، کارفرما کارگر را اخراج کند، کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند. در این صورت، کارفرما باید اثبات کند که اخراج به دلایل قانونی و مشروع انجام شده است، در غیر این صورت ممکن است به پرداخت خسارات به کارگر ملزم شود.
۶. پرداخت حقوق کمتر از قرارداد
قرارداد کاری می‌بایست شامل شرایط دقیقی باشد که حقوق و مزایای کارگر را تضمین کند. اگر کارفرما حقوق کارگر را کمتر از آنچه در قرارداد تعیین شده است پرداخت کند، کارگر می‌تواند از مراجع قضایی شکایت کند و ادعا کند که حقوقش به طور کامل پرداخت نشده است، این شامل هر نوع پاداش، بیمه، معافیت و حقوقی است که در قرارداد به کارگران اعطا میشود
۷. بیمه نکردن کارگر
قانون کار در بسیاری از کشورها وظیفه بیمه‌گذاری کارگران را بر عهده کارفرما قرار داده است. اگر کارفرما بیمه‌ی کارگر را پرداخت نکند یا به نحوی مستندات بیمه‌گذاری کارگر را ارائه ندهد، کارگر می‌تواند به ارائه شکایت از کارفرما در مراجع قضایی پرداخته و حقوق بیمه‌ای خود را از کارفرما دریافت کند.
۸. پرداخت نکردن حق ماموریت
در بسیاری از موارد، کارگران نیاز به انجام وظایف خارج از محل کار دارند و هزینه‌هایی همچون هزینه‌های سفر و اقامت را تحمل می‌کنند. اگر کارفرما این هزینه‌ها را به کارگر پرداخت نکند یا به تأخیر بیافتد، کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند و درخواست پرداخت حق ماموریت خود را داشته باشد، در این شرایط کارفرما ملزم است به دلیل پرداخت خسارت به کارگر شود
۹. کار کردن بیش از حد معمول یا بیگاری
قوانین کار در بسیاری از کشورها محدودیت‌هایی را برای ساعات کاری کارگران تعیین کرده‌اند تا از بیگاری و خطرات احتمالی برای سلامتی آن‌ها جلوگیری شود. اگر کارفرما کارگر را بدون رعایت این محدودیت‌ها به کار وادار کند، کارگر می‌تواند از طریق شکایت از کارفرما درخواست احترام به حقوق کاری خود کند و از مراجع قضایی حمایت بخواهد.
۱۰. نداشتن تعطیلات و مرخصی
قانون کار در بسیاری از کشورها حقوق تعطیلات و مرخصی برای کارگران را تضمین می‌کند. اگر کارفرما این حقوق را به کارگران خود ارائه ندهد و یا درخواست مرخصی کارگران را رد کند، کارگران می‌توانند به مراجع قضایی شکایت کنند و از حقوق خود در این زمینه دفاع کنند.
۱۱. عدم پرداخت حق سنوات
حق سنوات به عنوان یکی از حقوق اساسی کارگران برای مواقعی است که انتقال از یک شغل به شغل دیگر اتفاق می‌افتد. اگر کارفرما حق سنوات را به کارگر پرداخت نکند یا درخواست کارگر برای دریافت آن را رد کند، کارگر می‌تواند با شکایت از کارفرما از مراجع قضایی دفاع کند و حقوق خود را به دست آورد.
۱۲. شکایت بابت گرفتن سفته
گرفتن سفته به عنوان یکی از شرایط برای استخدام یا اجاره مسکن در برخی موارد می‌تواند غیرقانونی باشد. اگر کارفرما از کارگر سفته گرفته و پس از پایان همکاری سفته را به کارگر برنگرداند، کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند و از مراجع قضایی درخواست بازگردانی سفته خود را داشته باشد.
اگر در هر یک از این موارد با مشکلاتی مواجه شدید، می‌توانید با جمع‌آوری مدارک و شواهد لازم و مشاوره با یک وکیل متخصص، شکایت از کارفرما را به صورت قانونی پیگیری کنید. ما در کارتامین آماده‌ایم تا با ارائه مشاوره‌های تخصصی و خدمات حقوقی متنوع، شما را در این مسیر همراهی کنیم.
با شناخت دقیق حقوق خود و آگاهی از مراحل قانونی، شما می‌توانید با اطمینان بیشتری از حق و حقوق خود دفاع کنید و در صورت نیاز، اقدام به شکایت از کارفرما نمایید.
مراحل قانونی شکایت از کارفرما
اگر شما به عنوان کارگر یا کارمند احساس می‌کنید که حقوق شما توسط کارفرما نقض شده است، اولین قدم برای احقاق حقوقتان، آگاهی از مراحل قانونی شکایت از کارفرما است. در این بخش به صورت کامل و گام به گام به شما توضیح خواهیم داد که چگونه می‌توانید این فرآیند را به درستی طی کنید.
۱. جمع‌آوری مدارک و شواهد
اولین گام در فرآیند شکایت، جمع‌آوری تمام مدارک و شواهد مربوط به نقض حقوق شماست. این مدارک می‌توانند شامل قرارداد کاری، فیش‌های حقوقی، ایمیل‌ها و مکاتبات رسمی، و هر گونه سند یا مدرکی باشند که نشان‌دهنده تخلف کارفرماست. داشتن شواهد محکم و معتبر، شانس موفقیت شما در شکایت را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
۲. نوشتن شکایت‌نامه رسمی
پس از جمع‌آوری مدارک، باید شکایت‌نامه‌ای رسمی تهیه کنید. در این شکایت‌نامه باید به وضوح و با جزئیات کامل، تخلفات کارفرما را شرح دهید و درخواست خود را بیان کنید. نکاتی که در نوشتن شکایت‌نامه باید مد نظر داشته باشید شامل موارد زیر است:
- ذکر دقیق تاریخ‌ها و رویدادها
- اشاره به قوانین و مقرراتی که نقض شده‌اند
- درخواست مشخص و روشن (مانند بازگشت به کار، دریافت حقوق معوقه، و غیره)
۳. شکایت در مراجع قانونی
بعد از تهیه شکایت‌نامه، باید آن را در مراجع قانونی ثبت کنید. در ایران، چندین مرجع برای رسیدگی به شکایات کارگری وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. شما می‌توانید شکایت خود را از طریق سامانه جامع روابط کار به نشانی اینترنتی prkar.mcls.gov.ir ثبت کنید. پس از ثبت شکایت، یک زمانبندی برای بررسی و رسیدگی به پرونده شما تعیین میشود.
مراجع مختلف برای ثبت شکایت از کارفرما کدامند؟
مراجع رسیدگی به شکایات از کارفرما به ترتیب مراحل شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی کارگران، هیات تشخیص، هیات حل اختلاف و دیوان عدالت اداری می باشد. رای صادر شده توسط هیات حل اختلاف بعد از ۱۵ روز لازم الاجرا است و برای اعتراض به آن باید به دیوان عدالت اداره اعتراض خود را ظرف سه ماه اعلام کنید.
- شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی کارگران: بر اساس ماده ۱۵۷ قانون کار، اولین مرجع صالح برای رسیدگی به شکایت از کارفرما شورای اسلامی کار و در صورت نبود آن‌ها انجمن صنفی کارگران یا نماینده قانونی آن‌هاست. در این مرحله دعوای بین کارگر و کارفرما به صورت صلح و سازش برطرف میشود.
- هیات تشخیص: اگر اختلاف میان کارگر و کارفرما با سازش حل نشد، پرونده به هیات تشخیص ارسال میشود. اعضای این هیات متشکل از یک نفر از نماینده مدیران، یک نفر از نماینده کارگران و یک نفر از نماینده وزارت کار است.
- هیات حل اختلاف: سومین مرجع رسیدگی، هیات حل اختلاف است. اعضای این هیات متشکل از ۳ نفر به عنوان نماینده کارگران، ۳ نفر نماینده دولت و ۳ نفر نماینده کارفرمایان است. رای این هیات بعد از ۱۵ روز الازم الاجرا است.
- دیوان عدالت اداری: در صورتی که از تصمیمات ادارات کار راضی نباشید و بخواهید به رای صادره اعتراض کنید می‌توانید به دیوان عدالت اداری شکایت کنید.
۴ . پیگیری شکایت ازکارفرما
پس از ثبت شکایت، باید مراحل پیگیری را دنبال کنید. معمولاً پس از ثبت شکایت، یک جلسه اولیه برای بررسی مستندات و شواهد برگزار میشود. در این جلسه، کارفرما نیز دعوت میشود تا پاسخ خود را ارائه دهد. بسته به پیچیدگی پرونده، ممکن است چندین جلسه برگزار شود تا نهایتاً یک تصمیم نهایی گرفته شود.
پیگیری منظم و حضور در جلسات رسیدگی، به شما کمک می‌کند تا فرآیند شکایت سریع‌تر و کارآمدتر پیش برود. همچنین در صورت نیاز، می‌توانید از مشاوره حقوقی و کمک وکلای متخصص در زمینه شکایت ازکارفرما بهره‌مند شوید تا به بهترین نتیجه دست یابید.
نتیجه‌گیری
شکایت از کارفرما یک فرآیند پیچیده و پرچالش است که نیازمند دانش کافی از حقوق و قوانین کار است. در این مقاله سعی کردیم راهنمای کاملی برای شکایت از کارفرما ارائه دهیم تا شما بتوانید با شناخت بهتر از حقوق خود و مراحل قانونی، به‌صورت موثرتری اقدام کنید.
از اهمیت جمع‌آوری مدارک و شواهد تا نحوه نوشتن شکایت‌نامه رسمی و ثبت آن در مراجع قانونی، هر مرحله‌ای که در این مسیر باید طی کنید را بررسی کردیم. این مراحل به شما کمک می‌کنند تا با آمادگی بیشتر و اطمینان خاطر به پیگیری شکایت خود بپردازید.
همچنین، به اهمیت مشاوره حقوقی و نقش وکیل متخصص در این فرآیند پرداختیم. یک وکیل با تجربه می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و حقوق خود را به بهترین نحو ممکن احقاق کنید. خدمات کارتامین در این زمینه به شما کمک می‌کند تا با خیالی آسوده از مشاوره‌های تخصصی بهره‌مند شوید و در مسیر شکایت خود موفقیت بیشتری کسب کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، با شماره ۷۷۳۴۶۹۱۴-۰۲۱ تماس بگیرید یا فرم مشاوره رایگان با بهترین وکلای اداره کار تهران را پر کنید. همچنین برای مشاهده قراردادهای کار به بانک قراردادهای کارتامین مراجعه فرمایید.
از این که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید، سپاسگزاریم. امیدواریم که این راهنما برای شما مفید بوده باشد و بتوانید با استفاده از این اطلاعات، حقوق خود را به بهترین شکل ممکن احقاق کنید. برای هرگونه سوال یا مشاوره، تیم کارتامین همیشه در کنار شماست.
