قوانین ساعات کار و اضافه کاری کارگران: ساعات کار و اضافه کاری کارگران مشمول قانون کار در ماده ۵۱ قانون کار و تبصره ۱ و ۲ همان ماده و برای کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی در ماده ۵۲ قانون کار تعیین شده است. برابر با تبصره ۱ ماده ۵۱ قانون کار مجموع ساعات کار هفتگی کارگران نباید از ۴۴ ساعت در هفته تجاوز نماید. ماهیت برخی مشاغل و کارها و کارگاه ها به نحوی است که ساعات کار کارگران از این مقدار بیشتر می شود.
ماده ۵۹ قانون کار چگونگی ارجاع اضافه کاری کارگران را تعیین کرده است. در تبصره ماده ۵۹ قانون کار حداکثر ارجاع اضافه کار در تبصره ماده ۵۹ قانون کار ۴ ساعت در روز است. در بند الف و بند ب ماده فوق ارجاع اضافه کار به کارگران منوط به موافقت کارگر و پرداخت ۴۰% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی است.
ساعات کار عادی کارگران با احتساب ۴۴ ساعت کار در هفته کارگران هر روز هفت و سی و سه صدم ساعت (معادل هفت سات و بیست دقیقه) می شود و مازاد بر آن اضافه کاری حساب می شود. اما در برخی کارها که ساعات کاری آن مختلط یا متقاطع و به نحوی است که به راحتی نمی توان ساعات کار موظفی کارگران و ساعات اضافه کاری کارگران را بدست آورد.
نحوه ی محاسبه ساعات کار موظفی کارگران
برای محاسبه ساعات کار موظفی کارگران به راحتی از رابطه زیر استفاده کنید.
– از روی تقویم رسمی کشور تعداد روزهای غیر تعطیل (کسر روزهای جمعه و تعطیلات رسمی از کل روزهای ماه) را استخراج کنید.
– تعداد روزهای غیر تعطیل را در عدد ۷/۳۳ (هفت و سی و سه صدم) ضرب کنید تا ساعات کار موظفی کارگران در آن ماه بدست آید. بدیهی است ساعات کار موظفی کارگران در ماه های مختلف متفاوت خواهد بود.
نحوه ی محاسبه اضافه کاری کارگران
پس از بدست آوردن ساعات کار موظفی برای بدست آوردن ساعات اضافه کاری کارگران به صورت زیر عمل کنید:
ساعات کارکرد وافعی کارگران را از روی دفتر حضور غیاب، یا دستگاه حضور غیاب یا هر وسیله ثبت کارکرد کارگران به دست آورید.
ساعات کارکرد موظفی کارگران که در قسمت قبلی بدست آوردید را از ساعات کارکرد واقعی کارگران کسر نمایید تا ساعات اضافه کاری کارگران به دست آید.
نحوه ی محاسبه فوق العاده اضافه کاری کارگران
پس از مشخص شدن ساعات اضافه کاری برای محاسبه فوق العاده اضافه کاری مربوطه به صورت زیر عمل کنید:
مزد روزانه کارگر را به عدد هفت و سی و سه صدم (۷/۳۳) تقسیم کنید تا مزد هر ساعت کار عادی وی بدست آید.
در متن ماده ۵۹ قانون کار تصریح شده مزد هر ساعت اضافه کاری ۴۰% بیشتر از مزد هر ساعت کار عادی باشد. بنابراین مزد هر ساعت کار عادی را در عدد ۱/۴ (یک و چهار دهم) ضرب نمایید تا مزد هر ساعت اضافه کاری بدست آید.
مزد هر ساعت اضافه کاری محاسبه شده را در ساعات اضافه کاری بدست آمده در بند ۲ ضرب نمایید تا فوق العاده اضافه کاری متعلقه به کارگر در آن ماه بدست آید.
چند نكته كليدي
در حالتی که کارگر به دلیل سابقه کاری و دریافت سنوات و نیز، قرار گرفتن شغلش در طرح طبقه‌بندی مشاغل، رقم دریافتی بالاتری نسبت به کارگران حداقل بگیر دریافت می‌کند، رقم اضافه‌کاری او، تابعی از حقوق پایه دریافتی بر مبنای سنوات و طرح طبقه‌بندی مشاغل خواهد بود.
افزون بر این، حداکثر زمان اضافه‌کاری برای کارگران یک کارگاه، چهار ساعت در روز است، اما طبق ماده ۶۰ قانون کار، کارفرما می‌تواند در شرایط اضطراری، مانند بروز حوادث پیش‌بینی‌نشده، مثل سیل و زلزله یا تغییر و جابه‌جایی کارگاه، ساعات اضافه‌کار را به طور موقت، به هشت ساعت در روز افزایش دهد. در این حالت، کارفرما مکلف است ظرف ۴۸ ساعت، موضوع را به اداره کار محل کارگاه، اطلاع دهد.
ارجاع کار اضافی به کارگرانی که کارشان سخت و زیان آور است!
توجه داشته باشید که طبق ماده ۶۱ همین قانون ارجاع کار اضافی به کارگرانی که کار شبانه یا کارهای خطرناک و سخت و زیان آور انجام می دهند، ممنوع است .
تخلف از آن ضمانت اجرای تبصره مقرر در ماده ۱۷۶ را موجب خواهد شد و این ممنوعیت با توجه به ماهیت کارهای سخت و زیان آور و صیانت از نیروی کار کاملاً منطقی بوده و همواره بر رعایت آن تأکید می شود. نیاز به پرسنل نیز ارجاع کار اضافی به کارگران را که کارشان سخت و زیان آور است توجیه نمی کند و هر گونه توافق برای انجام کار اضافی در کارهای سخت و زیان آور با در نظر گرفتن این مورد فاقد اعتبار خواهد بود. ضمناً راه حل پیشنهادی برای مرتفع کردن کمبود پرسنل به کارگیری نیروی کار مورد نیاز به جای ارجاع اضافه کاری به کارگرانی است که به کارهای سخت و زیان آور مشغول هستند.
قوانین ساعات کار و اضافه کاری کارگران
یک پاسخ
ممنون مقاله خوبی بود